پیری پوست چیست ؟
پوست در اثر عوامل بسیاری پیر می شود؛ از جمله ژنتیک، غذاها، سیگار کشیدن، تغییرات هورمونی، مواد شیمیایی و از همه مهم تر نور خورشید.
یکی از بزرگ ترین اعضای بدن ما، پوست است. پوست و مشتقات آن مثل مو، ناخن، غدد عرق و غدد چربی، سیستم پوششی بدن ما را می سازند.
یکی از مهم ترین عملکردهای پوست عبارتست از محافظت بدن در برابر عوامل خارجی مثل میکروب ها، مواد شیمیایی و درجه حرارت.
پوست ترشحاتی دارد که باکتری ها را از بین می برد. همینطور دارای رنگدانه ملانین است که پوست را در برابر اشعه ماورای بنفش محافظت می کند و از تخریب سلول های پوست جلوگیری می کند.
یکی دیگر از وظایف پوست عبارتست از تنظیم دمای بدن.
در هوای سرد، عروق خونی لایه میانی پوست منقبض می شوند و این کار باعث می شود، خون گرم در سراسر پوست جریان یابد.
فرآیندهای پیری پوست
پوست در اثر عوامل بسیاری پیر می شود؛ از جمله ژنتیک، غذاها، سیگار کشیدن، تغییرات هورمونی، مواد شیمیایی و از همه مهم تر نور خورشید.
پیری پوست در اثر دو فرایند مختلف بوجود می آید: ذاتی و نور خورشید.
1- فرآیند ذاتی: با افزایش سن، سلول های پوست با سرعت کمتری تولید می شوند و در نتیجه ترمیم و بهبودی پوست به تاخیر می افتد.
لایه بیرونی پوست نازک تر و انعطاف پذیری آن کمتر می شود و رگ های آن به خوبی نمایان می شود.
لایه درم پوست (بافت میانی سطح) نیز نازک تر و مستعد چین و چروک بیشتری می گردد.
توانایی تنظیم درجه حرارت بدن، تولید چربی و عرق و تولید ویتامین D نیز با بالا رفتن سن کم می شود.
خشکی، خارش، وجود لکه های پیری، چین و چروک و سرطان پوست از مشکلات شایع می باشند.
2- پیری پوست در اثر نور خورشید: تخریب زودرس سلول های پوست در اثر اشعه ماورای بنفش خورشید، فوتو ایجینگ نام دارد.
بر خلاف پیر شدن پوست در زمان پیری، در این فرآیند پوست ضخیم، خشن، چروکیده می گردد.
در این عارضه، سطح پوست دارای برآمدگی های بزرگی می باشد که این برآمدگی ها می توانند تبدیل به کیست، غده های خوش خیم مانند کراتوز سبورئیک، ضایعات سرطانی و پیش سرطانی گردند.
ضایعات بدخیم معمولا در مناطق در معرض نور خورشید بدن از قبیل: صورت، دست ها و گردن یافت می شوند.
این ضایعات بدخیم می توانند ناشی از سرطانی شدن سلول های سنگفرشی و بازال پوست و همینطور ملانوم باشند.
بیشترین اثر نورخورشید بر لایه های عمیق پوست می باشد، جایی که بافت همبندی به نام کلاژن شکسته شده و موجب چروک و تضعیف سلول های پوست می گردد.
در حالی که چروک لایه های عمیق پوست بدون جراحی پلاستیک کم نمی شود، برای فوتوایجینگ پماد ویتامین A مانند: ترتینوئین می تواند باعث صاف کردن چین و چروک ها گردد و همینطور بافت و رنگ پوست را بهبود می دهد.
بهترین راه دفاعی بر ضد فوتوایجینگ
- دوری از تماس با نور خورشید
- استفاده از کرم ضدآفتاب
- گذاشتن کلاه و پوشیدن بلوز آستین بلند و شلوار بلند
SPF کرم ضدآفتاب چیست؟
SPF عامل محافظت در برابر نورخورشید می باشد. بهتر است حداقل SPF برای کرم ضدآفتاب 30 باشد.
در جدول زیر مقدار SPF و درصدی که نمی گذارد اشعه ماورای بنفش نوع B به پوست آسیب برساند، مشخص شده است:
مقدار SPF | درصد جذب اشعه UVB |
| 2 | 50 درصد |
| 4 | 75 درصد |
| 8 | 87 درصد |
| 15 | 93 درصد |
| 30 | 97 درصد |
| 50 | 98 درصد |
| 100 | 99 درصد |
مقدار SPF انواع لباس ها
نوع لباس | مقدار SPF |
جوراب ساق بلند | 2 |
کلاه | 3 تا 6 |
لباس تابستانی | 6.5 |
لباس های محافظ در برابر نورخورشید | تا 30 |
برای به حداکثر رساندن اثر کرم ضدآفتاب در کودکان
- از ساعت 10 صبح تا 5 بعدازظهر بچه ها را بیرون نبرید.
- کرم ضدآفتاب با SPF ، 15 تا 30 را انتخاب کنید.
- 15 تا 30 دقیقه قبل از بیرون بردن کودک، کرم را روی پوست او بمالید.
- به اندازه کافی کرم به کودک بزنید و بویژه روی صورت، بینی، پا و پشت گردن.
- 15 تا 30 دقیقه قبل از شنا کردن کودک، کرم ضدآفتاب ضد آب را استفاده کنید.
- حداقل دو ساعت یک بار، کرم را دوباره بزنید.
- اطمینان پیدا کنید که تاریخ انقضای کرم تمام نشده باشد.
- کرم ضدآفتاب و کرم دافع حشرات را همزمان به کودک خود نزنید، زیرا باعث کاهش اثر کرم ضدآفتاب می شود.
- اگر در منطقه ای هستید که هم کرم ضدآفتاب و هم کرم دافع حشرات لازم است، در ابتدا کرم ضدآفتاب با SPF بالا را بزنید و هر چند ساعت یک بار، کرم ضدآفتاب را دوباره بزنید.
مریم سجادپور
بخش سلامت تبیان
مطالب مرتبط:
